Dadaloğlu

1785-1868. Çukurova ve Orta Anadolu'da yaşadığı varsayılmaktadır. Asıl adı Veli’dir. Öteki Afşarlar gibi göçer bir ailenin çocuğu olan Dadaloğlu, aşıklık geleneğini ve ilk eğitimini babası Aşık Musa’dan aldı.

Bir süre imamlık yaptıktan sonra aşıklığa yönelen Dadaloğlu, daha sonra Kozanoğlu’nun çocuklarının yetiştirilmesini üstlendi.

Afşarlarla Osmanlı arasındaki gerginliğin 1865 yıllarında iyice belirginleşmesiyle Kozanoğlu öldürüldü ve Afşarlar dönemin iskan yasası gereğince İsmail Beyin denetiminde Yerköy ve Çiçekdağı çevresine yerleştirildiler. Ancak Çapanoğlu’nun Afşarları bu bölgede istememesi nedeniyle birçok çatışma gündeme geldi. Çapanoğlu’nun gücüne direnemeyen bir bölüm Afşar Refahiye yakınlarında Sindel köyüne geçti. Bir bölümü ise Yerköy ve Çiçekdağı çevresinde kaldı.

Ancak yerleşik yaşama alışamayan Dadaloğlu, ilerlemiş yaşına karşın yöreyi terkedip Çukurova’ya dönerek gezginci yaşamını sürdürdü. Çok geçmeden de öldü.

Öğrenim görmüş olduğu halde, birçok okur yazar aşık gibi divan edebiyatı etkisinde kalmamıştır. Şiirlerinde Karac’oğlan’la Köroğlu karışımı bir duygu gözlenir.

Olur

 

Aşağıdan Yusuf Paşam geliyor

Düşmanına göğüs geren mert olur

Şahin kocasa da vermez avını

Aslı kurt yavrusu yine kurt olur

 

Arap atlar yağma oldu arada

Fitiller işliyor azgın yarada

Bana derler ne gezersin burada

Ölene dek yüreğime dert olur

 

Küheylanım yedim yedim yedeler

Olanca malımı talan edeler

Heves güneş yaptırdığım odalar

Korkarım ki düşman konar yurt olur

 

Dadaloğlu

’m der ki göründü dağlar

Aşiret kavgasın görenler ağlar

Öldüğüme acımıyom oy beyler

Zalim düşman üstümüze sert olur

Bir de Güzeli

 

Şu yalan dünyaya geldim geleli

Severim kıratı bir de güzeli

Değip on beşime kendim bileli

Severim kıratı bir de güzeli

 

Atın beli ince boynu uzunu

Kuru suratlısı elma gözünü

Kızın iplik iplik süt beyazını

Severim kıratı bir de güzeli

 

Atın höyük sağrı kalkan döşlüsü

Kalem kulaklısı çekiç başlısı

Güzelin dal boylu samur saçlısı

Severim kıratı bir de güzeli

 

At koşu tutmalı çıktığın zaman

Yalı kaval gibi yıktığı zaman

At dört kız on beşe yettiği zaman

Severim kıratı bir de güzeli

 

Dadaloğlu

hile yoktur işimde

Yiğit olan yiğit görür düşünde

At dördünde güzel on beş yaşında

Severim kıratı bir de güzeli